Rarangkén tukang –na téh rarangkén anu diréndonkeun di bagian tukang kecap dasar. Nulisna dihijikeun jeung kecap dasarna.
Contona dina kalimah:
1. Manéhna téh sakelas jeung kuring.
2. Anjeunna téh sakelas sareng abdi.
Dina conto kalimah di luhur aya kecap “manéhna” jeung “anjeunna”; upama dirucat mah kieu:
1. manéh + -na = manéhna
2. anjeun + -na = anjeunna
Titénan kecap “anjeunna”, dituliskeunana maké dobel “n”, henteu “anjeuna”. Éta téh kieu: “n” anu kahiji tungtung kecap “anjeun”, ari “n” anu hiji deui awal rarangkén –na. Jadi, upama rarangkén tukang –na diréndonkeun kana kecap dasar anu ditungtungan ku hurup “n”, dituliskeunana jadi dobel “n”.
Conto séjénna:
1. bulan + -na = bulanna
2. ngaran + -na = ngaranna
3. karuhun + -na = karuhunna
4. badan + -na = bandanna
5. dijieun + -na = dijieunna
6. dilahun + -na = dilahunna
7. miceun + -na = miceunna
8. ngalamun + na = ngalamunna
9. alun-alun + -na = alun-alunna
10. jalan-jalan + -na = jalan-jalanna.
Rarangkén tukang –na miboga alomorf (variasi) –ana jeung –nana.
Alomorf –ana dipaké dina kecap anu geus dirarangkénan ku rarangkén tukang anu tungtungna aksara (konsonan) “na”, nya éta: rarangkén tukang –an, -eun, jeung –keun.
Contona (titénan cara nuliskeunana!):
1. beulieun + -na = beulieunana
Lain beulieunna atawa beulieunnana.
2. opatan + -na = opatanana
Lain opatanna atawa opatannana
3. ngajalankeun + -na = ngajalankeunana
Lain ngajalankeunna atawa ngajalankeunnana.
4. kalakuan + -na = kalakuanana
Lain kalakuanna atawa kalakuannana
5. pagawéan + -na = pagawéanana
Lain pagawéanna atawa pagawéannana.
6. kukudaan + -na = kukudaanana
Lain kukudaanna atawa kukudaannana.
7. pipilueun + -na = pipilueunana
Lain pipilueunna atawa pipilueunnana
8. digorolong-gorolongkeun + -na = digorolong-gorolongkeunana
Lain digorolong-gorolongkeunna atawa digorolong-gorolongkeunnana.
Iwal upama éta rarangkén téh geus awor jeung kecap dasarna sarta geus jadi istilah anu mandiri.
Contona:
1. wawanén, asalna tina “wawanian”
wawanén + -na = wawanénna
2. pangantén, asalna tina “pangantian”
pangantén + -na = panganténna
3. pasantrén, asalna tina “pasantrian”
pasantrén + -na = pasantrénna
4. kabupatén, asalna tina “kabupatian”
kabupatén + -na = kabupaténna
5. paguron, asalna tina “paguruan”
paguron + -na = paguronna
6. pakuwon, asalna tina “pakuwuan”
pakuwon + -na = pakuwonna
7. pasapon, asalna tina “pasapuan”
pasapon + -na = pasaponna.
Alomorf –nana mah dipakéna henteu loba, ngan aya sababaraha kecap baé, di antarana:
1. dua + -na = duanana
2. éta + -na = étanana atawa étana
Salian ti éta, aya ogé iwalna, saperti dina kecap “naon”.
1. naon + -na = naonana atawa naonna.
Poto: Abdi mah jalan-jalanna sok kana Dola-doli.
Kandaga Kalang Sunda
Baca Ogé!
Pedaran
-
Kecap bituna rasa téh nya éta kecap anu ngébréhkeun rarasaan. Maksudna pikeun ngantebkeun anu karasa ku haté kayaning sedih, bungah, kuciwa,...
-
Titénan conto kalimah di handap! (1) Budak téh ngora-ngora geus kaganggu ingetanana. (2) Punten, ah, badé ngiring ka pengker! (3) Ulah ka...
-
Titénan conto kalimah di handap! (1) Abdi téh nuju ngadamel sasaungan di lembur. (2) Mobil abdi mah mung tiasa ngagorolong wungkul. (3) ...
-
Ngaran Poé Sunda 1. Radite/dite (hartina Panonpoé) = Ahad/Minggu 2. Soma (hartina Bulan) = Senén 3. Anggara (hartina Mars) = Salasa 4. B...
-
Loba kadaharan (atawa bahanna) kabeuki urang Sunda kiwari, copélna aya di Tatar Sunda anu asalna ti bangsa deungeun. Asup ka urang jeung nga...
-
Babasan téh pakeman basa winangun kecap, gabungan kecap, atawa frasa anu susunanana geus matok sarta ngandung harti injeuman. Ciri-cirina: ...
Langganan:
Posting Komentar (Atom)
0 koméntar:
Posting Komentar
Sumangga pairan-pairanana. Kalih neda sarungsumna. Prung!